Chánh niệm là sự ý thức không phán xét về tất cả những gì đang xảy ra bên trong chúng ta và xung quanh chúng ta. Chánh niệm đưa ta về với nền tảng của hạnh phúc, thứ hạnh phúc có mặt ngay trong giây phút hiện tại. Chánh niệm luôn là chánh niệm về một thứ gì đó. Ta có thể chánh niệm về hơi thở, bước chân, tư duy hay về hành động của mình. Chánh niệm đòi hỏi ta phải chú ý hoàn toàn vào bất cứ điều gì đó mà ta đang thực hiện, ta đang đi, đang đánh răng hay ta đang ăn một thứ gì đó…
Khi ta có thể tập trung vào hơi thở, vào bước chân của mình, ta sẽ thấy được những sự mầu nhiệm của hành tinh mình đang sống một cách rõ ràng. Và khi đó ta sẽ thận trọng trong từng hơi thở, từng bước chân; ta thở từng hơi thở, ta bước đi từng bước chân trong sự tỉnh thức và lòng biết ơn.
Chúng ta cần biết cách tạo ra niềm vui và hạnh phúc trong cuộc sống hàng ngày cũng như cách nhận diện và đối phó với nỗi khổ niềm đau của mình. Việc thực tập chánh niệm giúp ta tận hưởng sâu sắc từng khoảnh khắc cuộc sống đã ban tặng cho chúng ta. Nếu chúng ta hết lòng thực tập hơi thở và bước chân chánh niệm, chúng ta có thể kết nối với những mầu nhiệm của cơ thể mình; khi chúng ta có thể kết nối với cơ thể mình, chúng ta có thể kết nối với Đất Mẹ; và khi chúng ta kết nối với Đất Mẹ, chúng ta có thể kết nối với toàn bộ vũ trụ. Việc thực tập chánh niệm giúp chúng ta có thể tiếp xúc được với Đất Mẹ bên trong cơ thể mình. Sự trị liệu về mặt thân tâm của chúng ta phải diễn ra đồng thời với sự chữa lành cho hành tinh mà ta đang sống. Cái thấy như vậy rất quan trọng cho sự tỉnh thức tập thể. Có chánh niệm là một hành động tỉnh thức. Chúng ta cần phải tỉnh thức để nhận thấy rằng Trái Đất đang lâm nguy và tất cả những chủng loài sinh sống trong Trái Đất cũng đang nguy hiểm.
Chánh niệm và sự ý thức sâu sắc về Đất Mẹ có thể giúp chúng ta xử lý những nỗi đau và những cảm xúc khó khăn của mình. Chánh niệm có thể giúp chúng ta chữa lành những đau khổ của bản thân và nuôi lớn khả năng nhận diện được những đau khổ của người khác. Khi chúng ta nhận ra được sự hào phóng, mầu nhiệm của Đất Mẹ, ta có thể chế tác được những cảm xúc dễ chịu. Việc biết chế tác niềm vui và hạnh phúc rất quan trọng trong việc trị liệu. Ta phải có khả năng nhận diện những điều mầu nhiệm của cuộc sống xung quanh ta cũng như nhận diện ra rằng tất cả những điều kiện của hạnh phúc đã có sẵn quanh mình. Tiếp theo, với năng lượng chánh niệm, ta có thể nhận diện và ôm ấp những cảm xúc giận dữ, tuyệt vọng, sợ hãi của mình và chuyển hóa chúng. Chúng ta không cho phép bản thân mình ngụp lặn trong những cảm xúc như vậy nữa.
Khi chúng ta thực tập chánh niệm, ta ngày càng trở nên hòa hợp với hành tinh hơn. Khi chúng ta có khả năng lắng nghe bản thân mình và người khác với chánh niệm và lòng từ bi, thì ta cũng nuôi lớn khả năng lắng nghe của mình với hành tinh. Thực tập lắng nghe Đất Mẹ với lòng từ bi, ta sẽ nghe thấy rằng Đất Mẹ đang rất cần kết nối lại với chúng ta cũng như sự kết nối giữa những đứa con của Đất Mẹ. Và khi ấy ta cũng sẽ dễ dàng nhận ra rằng sự chữa lành bản thân ta phải đi đôi với sự chữa lành Đất Mẹ. Không thể khác được!
Bất cứ khi nào ta thực hiện một hành động có chánh niệm, ta trở nên kết nối nhiều hơn với hành tinh. Tiếp xúc thực sự với Đất Mẹ chính là sự trị liệu cho những đau khổ, trầm buồn và bệnh tật của chúng ta. Khi ta ăn một miếng bánh mì có chánh niệm, ta thấy được Địa Cầu, Mặt Trời, những đám mây, mưa và các vì sao đang có mặt trong miếng bánh mì ta đang ăn. Nếu không có những thành tố đó, miếng bánh mì không thể có mặt. Chúng ta thấy rằng toàn thể vũ trụ đã hội tụ có mặt trong miếng bánh mì.
Sư Ông Thích Nhất Hạnh
